In Beverly Hills is een nieuw wooncomplex gehuld in een levende kunstmuur van 600 vierkante meter. Ontworpen door MAD Architects, is het de grootste in zijn soort in de Verenigde Staten. De gevel van het project ondersteunt meer dan 40.000 planten bestaande uit 30 soorten.
Toen de ontwerpers van MAD Architects Los Angeles voor het eerst bezochten, reden ze door de straten van de stad en werden ze getroffen door het aantal eengezinswoningen die grotendeels aan het zicht waren onttrokken, slechts gedeeltelijk zichtbaar vanachter hoge beplante hagen die de eigendommen omzoomden. "Het enige wat je in L.A. ziet zijn de daken", zegt MAD's Associate Partner Flora Lee. "We vonden het intrigerend wat betreft de kenmerken van de stad. Het prikkelt iemands nieuwsgierigheid, terwijl het tegelijkertijd het straatbeeld voorziet van veel groen."
Het bureau had een project toegewezen gekregen om een gebouw voor gemengd gebruik te ontwerpen dat woningen combineert met commerciële ruimte, een ontwikkeling van 4500 vierkante meter aan Wilshire Boulevard in Beverly Hills. "We wilden een meergezinsversie van het typische 'huis achter de heggen' creëren, om het bestaande stadsweefsel te respecteren," zegt Lee.
The Gardenhouse heeft een podium van drie verdiepingen dat is omgeven door de grootste levende groene muur in de VS. Het project bestaat uit gelijkvloerse commerciële ruimtes en studio's, appartementen, herenhuizen en villa's. Het wordt bekroond door een reeks witte penthouse-eenheden met houten kozijnen en puntgevels die de schaal van de huizen in de buurt nabootsen.
De levende muur is een gestructureerd oppervlak dat een organische en seizoensgebonden toevoeging aan het straatbeeld vormt. Hij is rijkelijk voorzien van inheemse, droogtetolerante vetplanten en wijnstokken om irrigatie en onderhoud tot een minimum te beperken. Voor de realisatie van de levende muur heeft MAD Architects samengewerkt met het in Los Angeles gevestigde architectuur- en landschapsarchitectenbureau Gruen Associates en met de plaatselijke groene muurspecialist Seasons Landscape.
Levende muren gebruiken om mensen met de natuur te verbinden
De levende muur is een ontwerpelement dat ook verschillende andere namen draagt: beplante muur, groene muur, verticale tuin of verticale boerderij. Eenvoudig gezegd zijn levende muren verticale oppervlakken waarop planten groeien. Sommige types hebben planten die in de muur zelf geworteld zijn, andere fungeren als latwerk voor klimplanten die in de grond geworteld zijn. Ongeacht het ontwerp kan een levende muur een dynamisch middel zijn om de natuur in een stedelijke omgeving te ondersteunen.
Binnen kunnen levende muren een frisse esthetiek en de geur van de natuur brengen in kantoren, huizen en commerciële ruimtes. En buiten kunnen zulke muren de biodiversiteit stimuleren door vogels, bijen en andere wilde dieren naar stedelijke gebieden aan te trekken. Levende muren worden vaak aangeprezen om de creativiteit te verhogen en het welzijn te versterken, een populair element binnen de 'biofiele' toolkit die wordt gebruikt om productievere en gezondere gebouwde omgevingen te creëren.
Technische voordelen en complexiteit
Afgezien van de positieve psychologische effecten van levende muren, beschikken dergelijke systemen over een reeks technische eigenschappen waar gebouwen, gebruikers en eigenaars hun voordeel mee kunnen doen. Levende muren kunnen bijvoorbeeld de plaatselijke luchtkwaliteit verbeteren door verontreinigende stoffen uit de atmosfeer te verwijderen. Ze kunnen ook regenwater dempen en fungeren als akoestische buffer om het geluidsniveau te verlagen.
Zowel in tuinen als op gebouwen kunnen planten de temperatuur verlagen door op de warmste momenten van de dag water van hun bladeren te laten verdampen. Planten van alle vormen absorberen ook zonnestraling, zodat planten op muren of daken effectief als schaduw kunnen fungeren om de zon tegen te houden. Dankzij deze eigenschappen kunnen planten welkome, comfortabele microklimaten creëren in hete steden zoals Los Angeles, waar het hele jaar door een stedelijk hitte-eilandeffect optreedt. En wanneer er minder vraag is naar actieve koeling, kunnen het energieverbruik en de kosten van een gebouw op lange termijn worden verminderd.
Levende muren zijn echter niet noodzakelijkerwijs eenvoudig te bouwen. Als ze niet onder controle worden gehouden, kunnen beplante gevelsystemen een risiconiveau aan gebouwen toevoegen dat sommige eigenaars niet wensen te ondersteunen. Wortels kunnen waterdichtheid, sanitair en structuren beschadigen. Bladeren en ander vuil kunnen de afwatering verstoppen. Het vasthouden van vocht door de bodem kan oppervlakken vochtig maken en hun vermogen om te drogen beperken, wat kan leiden tot mogelijke rotting of andere aantastingen van materialen, van beton tot gevelbekleding en gipsplaat. Het vermijden van deze problemen vereist gewoonlijk een ervaren installateur en geavanceerde levende muursystemen.
Verticale tuinen vergen ook meer onderhoud dan niet beplante oppervlakken, vooral voor snelgroeiende planten die gesnoeid moeten worden. In het geval van het tuinhuis zijn vetplanten met een lage groei gebruikt die slechts minimale zorg nodig hebben. En omdat de muur slechts 3 verdiepingen hoog is, kan al het onderhoud vanaf straatniveau worden gedaan. Een geautomatiseerd irrigatiesysteem ondersteunt het omhulsel en omvat apparatuur zoals een tank van 8000 liter in de kelder van het gebouw. Zout- en pH-niveaus worden voortdurend gecontroleerd en aangepast, terwijl het hele jaar door naar behoefte voedingsstoffen aan het water worden toegevoegd.
Scott Hutcheon van Seasons Landscaping werd aangetrokken als de specialist op het gebied van levende muren voor het Gardenhouse. Volgens Hutcheon was de grootste technische uitdaging voor dit project de bescherming van het atypisch grote aantal openingen, balkons en terrassen binnen de buitenmuren. Voor elke opening waren troggen en een veilige waterdichting nodig om infiltratie van water te voorkomen en een goede afvoer van water naar opvangsystemen te garanderen.
Structurele overwegingen en een lichtgewicht oplossing
"We hebben met veel landschappen gewerkt," zegt Lee. "Maar dit was ons eerste levende muurproject." Het was dan ook niet eenvoudig om het juiste product voor een levende muur te kiezen. "We moesten een uitgebreid proces doorlopen om tot het systeem te komen dat we uiteindelijk hebben gebruikt", zegt ze.
Hoewel producten voor levende muren voortdurend worden ontwikkeld, vereisen ze vaak een dubbele wandopbouw wanneer ze worden gebruikt voor buitengevels, die bestaat uit een binnenwand met een waterdichtingsmembraan en een buitenwand die de vegetatie ondersteunt. Een dergelijke zware opbouw vereist robuustere en duurdere bouwconstructies.
Lee's team kwam uiteindelijk uit bij het AquaFelt systeem, een nieuw product van Seasons Landscaping dat bestaat uit twee lagen synthetisch vilt waarin planten worden geïnstalleerd in kleine pockets en met een minimale hoeveelheid grond. De plantenwortels groeien over de muur om een verticaal ecosysteem te creëren, vergelijkbaar met planten die op kliffen groeien. Het systeem is hydroponisch en recirculeert water uit een grote opslagtank in de kelderverdieping: het water wordt via flexibele buizen naar de bovenkant van de muur gepompt en stroomt door de viltlagen naar beneden om de planten te bereiken.
De wandopbouw bestaat uit een binnenmuur van aluminium studs, bekleed met gipsplaten. Aan de muur zijn aluminium buizen bevestigd om de viltlaag te ondersteunen op een ondergrond van polyboard. Aluminium troggen boven ramen en openingen, en metalen hoeken daaronder, helpen bij het opvangen en afvoeren van water.
Het viltsysteem is licht en vermindert de hoeveelheid benodigde grond, waardoor de structurele vereisten en het periodieke, maar uitgebreide onderhoud om de grond te vervangen dat een typische groene muur vereist, tot een minimum worden beperkt. "Dit was de gelukkige oplossing om onze structuur niet te verstijven en de kosten niet te verhogen," zegt Lee.
De tuinhuis levende muur samenstellen
Klimaat, zonligging en beschikbare waterbronnen zijn drie belangrijke factoren die van invloed zijn op de keuze van plantensoorten voor levende muren. "In L.A. is droogte een kritiek punt," zegt Lee. "Daarom hebben we alle waterarme en droogtetolerante planten voorgesteld."
Het Gardenhouse heeft twee verschillende microklimaten door de vorm van het terrein en de oriëntatie van het gebouw. Daarom moesten er twee soorten worden gekozen die samenwerken om visuele eenheid te bereiken. De muur langs Stanley Drive ligt op het oosten en heeft veel zonlicht. Hier werden vetplanten zoals jade, crassula, dwergsterren tapijt en aeonium gebruikt. De muur langs Wilshire Boulevard is daarentegen naar het noorden gericht en ligt voornamelijk in de schaduw. Op deze plaats werden soorten met grotere bladeren en die bestand zijn tegen schaduw gebruikt, zoals fatsia, schefflera, ficus decora en spinrag. De soorten werden gekozen om duurzaam te zijn, en worden indien nodig afzonderlijk vervangen. Volgens Hutcheon zijn in de jaren sinds de opening van het project, in 2020, slechts een handvol planten aan vervanging toe geweest.
De planten werden per soort en kleur over de gevel verdeeld om een natuurlijk getextureerd mozaïek te creëren dat per seizoen verandert. "We hebben met opzet dit golvende organische vloeiende patroon gemaakt, zodat het ontwerp zachter wordt en als een groot landschapschilderij," zegt Lee. Het omhulsel maakt een statement en geeft het gebouw zijn unieke identiteit. "We dachten dat het groen een prachtig artistiek voordeel zou bieden aan het publiek dat dit project van buitenaf ervaart, maar ook aan de mensen die erin wonen," zegt Lee.
Om het patroon te realiseren zoals het op papier was ontworpen, verdeelden Hutcheon en zijn team de uitgestrekte gevel in een fijn raster van stappen van 1 meter om de locatie van elke individuele plant te bepalen. Net als bij een mozaïek van tegels met verschillende kleuren, werden de planten van Gardenhouse afzonderlijk per soort geplaatst, wat geometrisch gladde lijnen en gecoördineerde kleuren opleverde.
