Renovatie wederopbouw rijksmonument De Lijnbaan

Mei architects and planners won in 2014 de architectenselectie voor de vernieuwing van De Lijnbaan. De Lijnbaan is wereldberoemd als eerste autovrije winkelpromenade, ontworpen in de Rotterdamse wederopbouwperiode door het Rotterdamse architectenbureau Van den Broek en Bakema, met prachtige luxe winkels en mee-ontworpen etalages. In 2010 is het Lijnbaan ensemble aangewezen als Rijksmonument. Mei architects and planners is bijzonder trots dit winkelgebied te mogen renoveren en de oorspronkelijke hoge kwaliteit en jaren 50 uitstraling terug te kunnen brengen in circa 800 strekkende meter Lijnbaan gevels. De Lijnbaan wordt hiermee weer een gebied om te winkelen én te verblijven. De uitvoering van de renovatie is in mei 2018 gestart.

Huiskamergevoel

De luifels die de winkelpanden onderling met elkaar verbinden vormen het meest kenmerkende onderdeel van het ontwerp voor De Lijnbaan door de architecten Van den Broek en Bakema. Samen met de ‘oversteekluifels’ verbinden ze het winkelgebied en omkaderen de openbare ruimte waardoor hier een warm en huiselijke gevoel onstaat, als een dorp in de stad. Sinds de bouw in 1953 is er geleidelijk aan steeds meer veranderd en is de eenheid in het ensemble verdwenen. Met het ontwerp van Mei architects and planners keert het huiskamergevoel terug op De Lijnbaan. Later toegevoegde elementen worden verwijderd, de oude luifels worden hersteld en met gebruik van hout en warme materialen wordt de oorspronkelijke kwaliteit teruggebracht.

Renovatie in detail

Mei is het ontwerpproces gestart met het grondig inventariseren en bouwkundig in kaart brengen van alle bestaande gevels. Daarbij is extra aandacht besteed aan de bijzondere hoek- en schakelpanden. Bij enkele panden waren de originele houten delen nog aanwezig. Die zijn gerestaureerd en niet vervangen. De oplettende voorbijganger zal de verschillen tussen de gekoesterde monumentale houten delen en de nieuwe houten delen kunnen terugvinden.

De glazen luifels die rond 1996 zijn toegevoegd worden bij deze renovatie weer verwijderd. De oorspronkelijke luifels worden hersteld en aan onderzijde en voorzijde bekleed met delen van duurzaam Accoya hout. Om de overlast voor de winkeliers te beperken wordt het hout als geprefabriceerde panelen aangebracht. Ook de onderhoudsarme coating is al in de fabriek aangebracht.

De verdiepinggevels, ontworpen op een kenmerkend vast stramien 1,10 meter, worden ook aangepakt. Daarbij worden de bestaande betonpenanten gereinigd en gerestaureerd en gevelpenanten die ontbreken worden teruggebracht. Hiervoor is een speciaal ‘opzet-penant’ ontwikkeld van composietbeton. De invulling tussen het ritme van de penanten kan varieren, dat was in oorspronkelijke ontwerp ook al.

De terugliggende nis tussen luifels en de doorgaande gevelbalk ter hoogte van de verdiepingsvloer vormt ook een belangrijk element in het ontwerp van De Lijnbaan. De betonnen gevelbalk wordt gerestaureerd door deze te reiningen, verf te verwijderen en betonschade te repareren. Ook de nis wordt over de hele lengte zorgvuldig hersteld en voorzien van gaas als duivenwering om vervuiling in de toekomst te voorkomen.

Mock-up

De plannen voor de renovatie zijn tot stand gekomen in een intensieve samenwerking met de vastgoedeigenaren, winkeliers, gemeente, aannemer, de Raad voor het Cultureel Erfgoed en de Rotterdamse Commissie voor Welstand en Monumenten. Onder supervisie van Mei is in het voorjaar van 2018 een mock-up gebouwd ter hoogte van het hoekpand Lijnbaan 76 en het aangrenzende pand Lijnbaan 78. Op deze testlocatie kwamen een gerenoveerde luifel (Lijnbaan 76) en een oorspronkelijke luifel met monumentale elementen (Lijnbaan 78) samen. In de mock-up is de detaillering van de dakrand en de houten luifelbekleding uitgebreid getest en beoordeeld. Na goedkeuring van alle betrokkenen konden daarna alle gevels tussen de Aert van Nesstraat en Van Oldenbarneveldtplaats achter elkaar worden gemonteerd.