UNIEK
In Schijndel is een unieke herbestemming van een voormalig gemeentehuis te zien. Uniek in meerdere opzichten: de architectuur, het interieur, de verduurzaming en de invulling en het gebruik van het gebouw vormen een prachtige aanvulling op elkaar.

NIEUWE FUNCTIE
Door de fusie van de drie gemeenten Schijndel, Veghel en Sint- Oedenrode tot Meierijstad verloor het gemeentehuis aan de Markt in Schijndel zijn functie. Gemeente, architect, ontwerpers, gebruikers en bewoners bedachten samen voor het centraal gelegen karakteristieke gebouw een nieuwe functie. Nu biedt het RAADhuis onderdak aan een bibliotheek, een brede gemeentelijke kunstcollectie, een klantcontactcentrum en een toeristisch informatiepunt. Er zijn een trouwzaal, verschillende cursus- en werkruimtes, een lees-bar en ruimtes om te verhuren. Mensen komen er om te werken, af te spreken, een boek te lenen, kunst te kijken. Het is geen museum. Er mogen juist dingen die in veel musea verboden zijn, zoals aan werken zitten. Het is een plaats voor jong en oud. Nederland is een culturele hotspot rijker.

BIJZONDER GEBOUW
Het voormalige gemeentehuis is een bijzonder gebouw. Het oorspronkelijke ontwerp dateert uit 1959 en is van de Amersfoortse architect J.C. van Buijtenen. Het gebouw staat op de markt in het centrum van het plaatsje en vormt een drie-eenheid op het plein samen met de kerk en de glazen boerderij van MVRDV.

Het vrij strenge bakstenen gebouw is van binnen rijk gedetailleerd. Marmeren omlijstingen rond de deuren, natuurstenen vloeren met ingelegd marmer, gemetselde wanden met gefrijnde natuursteen banden en een prachtig plafond in de centrale hal. Ten Bras Westinga architecten uit Amersfoort maakten in opdracht van de gemeente Meierijstad het ontwerp om de bibliotheek en de kunstcollectie van de gemeente  - samen met andere functies – in het gebouw onder te brengen.  Het statige gemeentehuis, met een bel-etage, moest een voor iedereen toegankelijke plek in Schijndel worden. Een open en flexibel gebouw waar kruisbestuiving en menging van functies gestimuleerd worden.

Bij het ontwerp is zo veel mogelijk rekening gehouden met de rijkdom in het gebouw. Door een ingenieuze verlaging van een deel van één van de vloerentot het niveau van het omliggende maaiveld ontstond er een dubbelhoge ruimte en een entree zonder drempels. Binnen leverde dit een split-level op, waarmee de bel-etage en het souterrain met elkaar verbonden werden. Het souterrain grenst aan de lager gelegen tuin die opnieuw is ingericht.

Aan de marktzijde werd de voormalige trap weer teruggeplaatst. Een trap waar veel mensen nog herinneringen aan hebben, door bezoek aan het gemeentehuis of omdat hun trouwfoto daar is gemaakt. Ook hier kunnen mensen nu het gebouw weer binnentreden, en daarmee is er geen voor- of achterkant meer

Het gebouw is nu eigentijds en gebruiksvriendelijk. Open en licht en van verschillende kanten uitnodigend. Het gebouw is met zorg aangepast en goed geïsoleerd zodat het nu een A+ label voor energieverbruik heeft. Het bewijs dat ook een bestaand gebouw CO₂-uitstootkan beperken.

DE KUNST VAN HET…
In aanloop naar het interieurontwerp werd de karakteristieke indeling met alle kamers (burgemeester, wethouders, griffier, etc.) als concept gebruikt voor de bibliotheek met kunstcollectie: ‘dwalen van schatkamer naar schatkamer’.Duinzand ontwikkelde vervolgens de overkoepelende verhaallijn en koppelde daarmee de verschillende functies in het gebouw door middel van kunst aan elkaar. “De kunst van het…” ontroeren, fantaseren, vertellen, ontdekken, voelen, kijken, herinneren, kiezen, etc. De verschillende kamers hebben een thema gekregen waar kunst, boeken en poëzie elkaar aanvullen.

Kinderboeken vallen bijvoorbeeld onder ‘de kunst van het fantaseren’, informatieve boeken onder ‘ontdekken’ en volwassen boeken onder ‘vertellen’.Kunst en boeken gaan een relatie aan.

Designwolf ontwierp het interieur. Zij zochten in materialisering de verbinding met het oorspronkelijke gebouw en voegden daar kleur aan toe. De schuin gefrijnde lijnen van het natuursteen werden bijvoorbeeld overgenomen in de eiken bekleding van de balies. Oorspronkelijke verlichtingsarmaturen werden van zolder gehaald en aangepast met led en ook het meubilair uit de raadzaal werd hergebruikt. Het was de vraag aan Designwolf om een opstelling te ontwerpen zonder een klassiek museum te tekenen of een onderscheid tussen boeken en kunst te maken.

SPEURTOCHT
Voor “De Kunst van het…” is een interactief spel gemaakt. Het laat bezoekers van alle leeftijden kennismaken met de collectie van kunst en boeken door het uitvoeren van een aantal opdrachten. Daarvoor krijgen ze een mobiel apparaat mee, om opdrachten uit te voeren. De speurtocht leidt langs zeer verschillende objecten, want de opgebouwde kunstcollectie is zeer divers. Het bijzondere aan de manier waarop de opdrachten gemaakt zijn, is dat er geen goede of foute antwoorden zijn. De speler wordt gevraagd om op de tablet bijvoorbeeld uit een aantal werken de mooiste te kiezen of een tekstballon te plaatsen.Of op zoek te gaan naar een boek waar de relatie met het werk blijkt.

BEZOEKERS
Vanaf de start is een groep mensen gevraagd mee te denken over de meest uitdagende invulling. Van de input van deze participatiegroep – over verleden en toekomst - is dankbaar gebruik gemaakt.

Het statige gemeentehuis is een toegankelijke en laagdrempelige plek geworden. Niet alleen voor de inwoners van Meierijstad, maar interessant voor iedereen die een dag uit wil en op een andere manier verrast wil worden.

Team:
Opdrachtgever: Gemeente Meierijstad 
Integraal projectmanagement: Fringe.works, Bennekom
Architect: TenBrasWestinga, Amersfoort
Installatie advies: Huisman en Van Muijen, Den Bosch
Directievoering: 4advies, Amersfoort

Aannemers
hoofdaannemer: Hazenberg Bouw/Nico de Bont, Vught
e-installatie: Omega Installatie Techniek, Schijndel
w-installatie: Van Dijnsen, Breda
beveiliging: Van Lith Elektrotechniek, Nuland
schilderwerk: Hoedemakers Bouw, Rosmalen

Interieur
interieurontwerp: Designwolf, Amsterdam 
kunstconcept: Duinzand, Amsterdam
grafisch ontwerp en signing: Room for food, Amsterdam
lichtplan: Tom Verheijen, Amsterdam 

Leveranciers
maatwerk meubilair: Verschuren, Eindhoven
museaal maatwerk: Kloosterboer Decor, Purmerend
los meubilair: Delo, Uden
interactieve media: Kiss theFrog, Delft
kasten: Bieb Systemen, Nijverdal
depotrekken: Bruynzeel Storage Systems, Panningen
ophangsysteem: Stas, Eindhoven
grafische prints en belettering: De Reclamefabriek
interieurbeplanting: Van der Vleuten, Sint-Oedenrode
accessoires: Woonwinkel, Schijndel

Tuinontwerp: TLU landschapsarchitecten, Utrecht
Buitenaannemer: Heesakkers Infra -T&G Groep, Schijndel