De Knoopkazerne in het centrum van Utrecht stamt uit 1989 en deed decennia dienst als hoofdkwartier van de Koninklijke Landmacht. Het gebouw is nu ingrijpend getransformeerd tot gecombineerd kantoor- en vergadercentrum voor de rijks- overheid. In opdracht van consortium R Creators met daarin Strukton, Ballast Nedam en Facilicom vervaardigde cepezed het architectonisch ontwerp. Fokkema & Partners Architecten is betrokken voor het interieur en Rijnboutt voor het onderdeel stedenbouw.
Het oorspronkelijke complex kenmerkte zich door een gepro- nonceerde schakering van volumes met variërende hoogten en verdiepingsafmetingen alsook meanderende gevels met een rookglazen zonwering. In de herontwikkeling ontworpen door cepezed zijn ingrijpende aanpassingen gecombineerd met gedeeltelijke sloop, nieuwbouwuitbreiding en een volledig nieuwe stedelijke inbedding over meerdere hoogteniveaus.
situatie
Een levendige, transparante en dubbelhoge plint gaat algemene functies bevatten als de entreezone, een café, restaurant en aanlandwerkplekken.
De bestaande bouw van twaalf verdiepingen behuist alle kan- toorfuncties, waarbij de kenmerkende achthoekige betonko- lommen vol in het zicht zijn gelaten. Verwijdering van de vele binnenwanden heeft geresulteerd in meer licht, lucht, open- heid en transparantie. Speciaal voor het project geëngineerde hybride plafondeilanden in de bestaande bouw maken dat daar geen verlaagde plafonds meer nodig zijn en ondanks
de beperkte verdiepingshoogte toch maximale ruimtelijkheid bestaat. Het vergadercentrum bevindt zich in een uitbreiding met acht hoge verdiepingen. De nieuwe en bestaande bouw verenigen zich in een transparant atrium en een transport- zone met liften en trappen. In het vergadercentrum zijn gren- zend aan en in open verbinding met het atrium pauzepleinen en gastwerkplekken opgenomen. Voor een aangename rust zijn de vergaderzalen juist meer van het atrium afgekeerd.
Het complex heeft een strakke huid met verticale geleding die de verschillende onderdelen samenbindt tot één geheel. Inhammen in de oorspronkelijke gebouwcontour gaan hier- door vides vormen die bijdragen aan de interne ruimtelijke kwaliteit.
Duurzaamheid is zeer belangrijk en komt onder meer tot stand middels een optimaal hergebruik van de bestaande bouw, een hoge mate van flexibiliteit, natuurlijke ventilatie en bijvoorbeeld de toepassing van triple glas, gekeurde mate- rialen en een deels groen dak. Een groot oppervlak aan zonnepanelen, gebruik van de cumulatieve massa van de bestaande betonbouw en een energiesysteem gebaseerd op recirculatie en warmteterugwinning zijn net als automatische aanwezigheidsdetectie voor het licht en CO2-meting voor de klimatisering belangrijke andere aspecten.
project team: Ronald Schleurholts, Jan Pesman, Paddy Sieuwerts, Jaap Bosch, Ruben Molendijk, Lisen Hablé, Steven Goeman, Peter van den Heuvel, Ronald van Houten, Rutger Kuipers, Robertus de Bruin, Jorg Voogt, Paul Oehlers, Frank Smit
